Huyền thoại bóng đá Bồ Đào Nha, Eusebio, từng gây bất ngờ khi gọi một sân vận động tại Anh là nơi tuyệt vời nhất ông từng thi đấu trong sự nghiệp lẫy lừng của mình. Có nhiều yếu tố khiến một sân bóng đá trở nên nổi bật như bầu không khí cuồng nhiệt, quy mô ấn tượng hay kiến trúc độc đáo. Tuy nhiên, đối với người hùng quá cố của Benfica những năm 1960, đó là một nơi gắn liền với những ký ức đáng trân trọng nhất của ông.
Vẫn được xem là một trong những cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử Bồ Đào Nha, Eusebio chưa từng khoác áo một câu lạc bộ Anh nào trong sự nghiệp kéo dài 23 năm của mình, điều này càng khiến sự lựa chọn của ông trở nên thú vị. Tuy nhiên, nhờ những chuyến phiêu lưu cùng Benfica và đội tuyển quốc gia (đội lẽ ra đã có thể giành được một danh hiệu lớn trong kỷ nguyên của ông), “Báo đen” đã nhiều lần hành hương đến “thánh địa” của bóng đá.
Goodison Park – nơi sẽ sớm trở thành dĩ vãng khi Everton chuẩn bị chuyển từ sự quyến rũ cổ kính của nó sang một pháo đài hiện đại tại Bramley-Moore Dock – thường không phải là kiểu sân vận động làm xao xuyến trái tim các ngôi sao đội khách. Thô ráp, ồn ào và đậm chất cổ điển, đó là một sân vận động thấm đẫm tinh thần vùng Merseyside, được người dân địa phương trân quý như một nơi thờ phụng linh thiêng. Tuy nhiên, thật kỳ lạ, nó lại mang đến cảm giác tương tự cho Eusebio.
Người hâm mộ Everton bên ngoài sân vận động Goodison Park trước trận đấu.
Vì sao Eusebio gọi Goodison Park là sân vận động hay nhất sự nghiệp?
Ký ức khó quên từ World Cup 1966
Trở lại năm 1966, sân vận động Goodison Park mộc mạc đã đăng cai trận đấu giữa Bồ Đào Nha và Triều Tiên tại World Cup – một trong những cuộc lội ngược dòng và những trận đấu kịch tính nhất trong lịch sử giải đấu danh giá này. Eusebio có những kỷ niệm đẹp về giải đấu năm đó khi ông kết thúc với danh hiệu Vua phá lưới với chín bàn thắng, trong đó có sáu bàn được ghi tại Goodison.
Khi trở lại sân vận động này vào tháng 11 năm 2009, nhân dịp đội bóng cũ của ông, Benfica, đánh bại The Toffees 2-0 trong khuôn khổ Europa League, ông đã chia sẻ, theo Liverpool Echo:
“Xin lỗi, tôi không nói tiếng Anh tốt. Nhưng hôm nay, đối với tôi, đối với gia đình tôi, đây là một ngày tốt lành, khi Benfica thi đấu ở đây. Sân vận động này, đối với tôi, là sân vận động hay nhất trong cuộc đời thi đấu của tôi.”
Eusebio, người được mệnh danh là “Báo đen” nhờ tốc độ, sự nhanh nhẹn đáng kinh ngạc và phong cách chơi bóng đầy sức mạnh, đã ghi ba bàn ở vòng bảng năm 1966, mở tài khoản trong chiến thắng 3-0 trước Bulgaria tại Old Trafford trước khi lập cú đúp tại Goodison trong chiến thắng 3-1 loại đương kim vô địch Brazil.
Tuy nhiên, màn trình diễn bốn bàn thắng đáng kinh ngạc của ông trong chiến thắng lội ngược dòng 5-3 ở tứ kết trước Triều Tiên vào ngày 23 tháng 7 mới là điều khiến ông được nhớ đến nhiều nhất. Sân vận động chia sẻ bởi hai màu xanh – đỏ ở Stanley Park đã chứng kiến một trong những cuộc đối đầu đáng chú ý nhất lịch sử. Đối thủ ít tên tuổi của họ ban đầu dẫn trước 3-0, trước khi Eusebio ghi bốn bàn – bao gồm hai quả phạt đền – giúp đội bóng kỹ thuật của ông tiến vào bán kết. Ông tiếp tục ghi bàn trong trận bán kết gặp Anh, nhưng đó chỉ là bàn gỡ danh dự muộn màng khi cú đúp của Bobby Charlton đã giúp Tam Sư tiến thẳng đến danh hiệu lớn duy nhất của họ.
Toàn cảnh sân vận động Goodison Park, biểu tượng lịch sử của câu lạc bộ Everton.
Điều gì làm nên sự biểu tượng của Goodison Park?
Ngôi nhà 133 năm tuổi của Everton
Eusebio có thể là một trong số ít những cầu thủ nước ngoài ca ngợi Goodison Park là một trong những sân vận động hay nhất mọi thời đại – nhưng lý do của ông không giống với những lý do thông thường mà người hâm mộ bóng đá Anh thường đưa ra khi nhắc đến những “nhà thờ” bóng đá biểu tượng nhất của xứ sở sương mù. Là một cái nôi của truyền thống và đam mê bóng đá, sân vận động có sức chứa 39.572 chỗ ngồi này đã chứng kiến tất cả mọi thứ trong suốt 133 năm đầy kịch tính và cuồng nhiệt, và sự kịch tính chưa bao giờ rời bỏ nơi này.
The Toffees là câu lạc bộ bóng đá gốc của Liverpool, và sau khi nhượng lại Anfield cho đối thủ cùng thành phố đang lên vào cuối thế kỷ 19, họ hiện giữ kỷ lục độc nhất vô nhị là đã gọi cả ba sân vận động lớn tại Merseyside làm sân nhà – quá khứ, hiện tại và sắp tới. Khi Everton chuẩn bị chuyển đến sân vận động Bramley-Moore Dock hiện đại, Goodison vẫn là trái tim đập mạnh của lịch sử “máu xanh” của họ.
Qua ba kỷ nguyên vàng – những năm 1930, 1960 và 1980 – Everton đứng trên đỉnh bóng đá Anh, sánh vai với hàng xóm khi Merseyside thống trị. Từ quá khứ hào hùng đó là một bảng thành tích đáng tự hào: chín danh hiệu vô địch quốc gia, năm Cúp FA, và một Cúp C2 châu Âu – tất cả đều được sinh ra hoặc vang vọng qua những bức tường huyền thoại của Goodison.
Tất nhiên, những thập kỷ gần đây không mấy suôn sẻ. Câu lạc bộ hiện đang trải qua cơn khát danh hiệu kéo dài 29 năm, tình hình tài chính bất ổn, và thường xuyên đối mặt với nguy cơ xuống hạng. Tuy nhiên, với sự trở lại của David Moyes vào đầu mùa giải 2024/25 và sự lãnh đạo mới từ chủ sở hữu có trụ sở tại Texas, The Friedkin Group, tâm trạng đã bắt đầu thay đổi. Nàng Cố Lão (Grand Old Lady), như mọi khi, vẫn rung chuyển và sôi động vào những ngày thi đấu, bất chấp vận may (hoặc thiếu may mắn) trên sân cỏ.
Điều tuyệt vời nhất là linh hồn của sân vận động sẽ không bị đóng cửa hoặc phá hủy. Trong một bước ngoặt cảm động, đội nữ Everton sẽ kế thừa Goodison, giữ cho cánh cổng của nó luôn mở và lịch sử của nó luôn sống mãi. Trong khi đội nam di chuyển dọc bờ Mersey, ngôi nhà cũ sẽ vẫn nằm yên bình ở phía bắc Stanley Park – một tượng đài sống động cho vinh quang, sự kiên cường và nỗ lực của Everton qua bao thời đại.
